kuststation Scheveningen Radio / PCH

marconiSeaGoing1Aan boord van de Nederlandse koopvaardijschepen werd het merendeel van het radio-verkeer via het kuststation Scheveningen Radio afgewerkt, zowel met telegrafie alsook met telefonie. Scheveningen Radio was een compleet kuststation, opererend op alle maritieme radiofrequenties in de middengolf, korte golf en VHF (marifoon). Ook werd TOR (Telex Over Radio) gebruikt. Het korte golf zenderpark was gelokaliseerd in Kootwijk, waar krachtige zenders en goede antennes stonden opgesteld.

Nu was Scheveningen Radio toch een van de betere kuststations, maar af en toe ontstond er weleens wat ergernis, als je na het oproepen voor een telefonie gesprek op de korte golf te horen kreeg dat je nummer 10 was. Meestal had ik daar niet zoveel last van, want op de Koraal schepen hadden we krachtige zenders (1,5 kW) en werden dus vaak als één van de eerste schepen gehoord en genoteerd met een laag volgnummer.

Op telegrafie was het een stuk makkelijker om je telegrammen kwijt te raken, de operators hadden meestal ook wel als R/O gevaren en konden dus goed invoelen met welke moeilijkheden je af en toe te maken had. Probeer maar eens fatsoenlijk te seinen op een zwaar slingerend en paaltjes pikkend schip. Af en toe had je eigenlijk drie armen nodig, één om te seinen of op te nemen, één om je vast te houden, en één om door de radiohut rondvliegende zaken af te weren.

Telegrammen;

In de periode dat ik gevaren heb (1978 t/m 1986) werd de communicatie met de rederij en verschepers van lading vrijwel exclusief met telegrammen gedaan. Dit was een beetje afhankelijk van de Kapitein, er waren Kapiteins die zeker één keer per week een keer met kantoor wilden bellen.

Wat stond er nu zoal in die telegrammen ? (nu even oppassen, want elke R/O heeft een geheimhoudingsplicht moeten afleggen)

van de rederij naar het schip:

  • nieuwe bestemmingen met soort en hoeveelheid lading
  • gegevens over verscheper, Bill of Lading, condities m.b.t. vracht

  • orders voor schoonmaken/spoelen van tanks e.d.

  • orders voor vaarsnelheid, olieverbruik, vaarroutes e.d.

  • gegevens over benoemde agenten of procedures voor inklaren in de nieuwe haven

  • orders m.b.t. het bunkeren van olie (hoeveelheid, bunkerhaven e.d.)
  • gegevens m.b.t. provianderen van victualiën en levering van spare-parts,

  • orders/instructies m.b.t. onderhoud aan boord van technische installatie

  • aankondiging van aflossing van bemanningsleden
van het schip naar de rederij:

  • positie, vaarsnelheid, temperatuur/conditie van lading

  • ETA (estimated Time of Arrival) voor de eerstvolgende haven
  • aanvraag voor spare-parts, verf, smeermiddelen, olie e.d.
  • aanvraag voor proviand en ´bonded stores´

  • redenen voor vertragingen, (technische) problemen e.d.

Verkeerslijsten;

Hoe kwam je als R/O op een schip nu te weten of er een telegram of telefoongesprek voorhanden was ?

Zoals elk kuststation, zond ook Scheveningen Radio op geregelde tijden verkeerslijsten uit, op zowel telegrafie alsook telefonie frequenties in de middengolf en korte golf. Nu moest je als R/O in het radio-logboek registreren op welk tijdstip je een verkeerslijst genomen had. Als de roepletters van het schip niet in de lijst voorkwam, moest je de eerst voorafgaande en de eerstvolgende roepletters aan jouw roepletters noteren, zodat je bewijs had dat er geen verkeer voor het schip was.

Oproepen en werken met Scheveningen Radio (in telegrafie)

Zodra de roepletters van het schip in de verkeerslijst van Scheveningen Radio stond, moest je aan het werk. Afhankelijk van de locatie en tijdstip van de dag moest je een frequentie-band kiezen, waarvan je kon verwachten dat jij en Scheveningen Radio een goede ontvangst zouden hebben. Als je b.v. in de Golf van Mexico zat, luisterde je eerst in de 12 of 16 MHz  frequentie band naar het signaal van Scheveningen Radio, was dat niet te horen of te slecht zocht je op de andere banden totdat je een frequentie gevonden had, waar je een signaal van voldoende kwaliteit had voor het uitwisselen van de telegrammen. Het kwam ook wel voor dat Scheveningen Radio het schip niet goed kon ontvangen in dezelfde frequentieband en vroeg om naar een hogere of lagere band om te schakelen. (dat omschakelen duurde even, want je moest je zender opnieuw afstemmen)

Om het zoeken naar een geschikte frequentieband te vergemakkelijken, zond Scheveningen Radio een identificatie signaal uit. Dat ging als volgt, het volgende werd (automatisch) geseind; de PCH51 12 k (roepletters zijn afhankelijk van de frequentie band) en werd dit eindeloos herhaald.

Eenmaal een goed signaal van Scheveningen Radio gevonden hebbende, moest je de scheepszender afstemmen op de juiste oproep-frequentie. De oproep ging dan als volgt; PCH51 de PJWL QTC 3 k (Scheveningen radio 51 van m/s Coral Isis ik heb 3 telegrammen).

Als Scheveningen je hoorde, werd er geantwoord en werd je een werkfrequentie toegewezen (b.v. PCH52) en moest je jouw werk-frequentie doorgeven. Soms kreeg je te een volgnummer, aangegeven met de Q-code QRY3. (je bent nummer 3)

Voorbeeld PJWL de PCH51 QSY PCH52 QRY3 (Coral Isis van Scheveningen Radio 51 verander frequentie naar PCH52 je bent nummer 3)

Nood- Spoed- en veiligheidsverkeer.

Als kuststation nam Scheveningen radio de coördinatie op zich  voor het afhandelen van nood- spoed en veiligheids-verkeer. Hoe ze dat precies deden weet ik niet, maar volgens mij hadden ze een speciale crew die in het geval van nood- en spoed-verkeer, het hele circus in gang zette en alle andere betrokken instanties zoals kustwacht, marine luchtvaartdienst, reddingsmaatschappij(en) en sleepdiensten alarmeerden en van informatie voorzagen. Van de keren dat ik op de Noordzee getuige ben geweest van dit soort operaties, moet ik zeggen dat ze dat heel goed deden.

Radio Medische Dienst

Scheveningen radio coördineerde ook medische hulp aan opvarenden op schepen. Zodra een schip aangaf dat ze medisch advies nodig hadden, werd contact gezocht met artsen van het Rode Kruis ziekenhuis in den Haag. Kosten noch moeite werden bespaard om schepen te assisteren in dit soort moeilijke situaties. Normaal gesproken heeft een koopvaardijschip geen dokter aan boord, als je geluk had had de Kapitein en de 1e stuurman ooit stage gelopen in een ziekenhuis. Aan boord was een handboek waarin stapsgewijs beschreven was hoe in bepaalde situaties gehandeld moest worden. Geneesmiddelen en instrumenten waren genummerd, en zo kon via een soort draaiboek een aantal medische handelingen aan boord worden verricht. In een van mijn verhalen op deze site kun je lezen hoe we gebruik hebben gemaakt van deze dienst.

persberichten

Dagelijks werden de persberichten via Scheveningen Radio uitgezonden. Dit was een dienst van Radio Holland en het ANP waar voor betaald moest worden. Nu had de rederij geen abonnement op deze dienst, maar je kon de Nederlandse officieren toch niet zonder nieuws vanuit Nederland laten zitten. Ik nam dan ook illegaal de persberichten en typte die rechtstreeks uit op de typemachine. Nu gebeurde het wel dat als we slecht weer hadden de wagen van de typemachine, door het slingeren van het schip,  terugliep naar het begin van de  regel, zodat dat stukje tekst moeilijk te lezen was. Nou ja een kniesoor die daar op lette, want het was een vriendendienst van de Sparks.

weerberichten

Scheveningen zond ook weerberichten en stormwaarschuwingen uit, maar over het algemeen maakte ik daar weinig gebruik van. De weerberichten van de Engelsen waren beter en uitgebreider.

Scheveningen Radio QRT

LOGO__STUURRAD__ZWART

Na 94 jaar operationeel geweest te zijn, is Scheveningen Radio op 31 December 1998 gestopt als kuststation voor de maritieme mobiele dienst, en is de dienstverlening op telegrafie en telefonie op de midden- en korte golf gestaakt. Silent Key, zoals marconisten dat zeggen, de sleutel zwijgt…

en zoals vaak bij een definitief afscheid doet zo´n afscheid je wel wat, want het werken met Scheveningen Radio maakte voor ons R/O´s toch een belangrijk deel uit van onze dagelijkse routine aan boord.

Aan alle operators, en mensen achter de schermen, bedankt voor alle verleende diensten en de prettige samenwerking .-.-. …-.-

73´s Dick Bal, ex-Sparks PJUT,PJWL en PJLZ (gevaren tussen 1978 en 1986).

pchlogoblauw200

link naar Scheveningen radio/PCH

Reacties

  1. Het is bijzonder interessant om al die verhalen uit een zo rijkelijk leven te lezen. Als radioamateur heb ik vooral met de morsesleutel gewerkt. Vandaar
    mijn interesse voor dat beroep .

  2. Hoi Dick
    Bij het lezen van al jouw “schrijfsels” op deze site, komen er heel veel zaken voorbij die o zo bekend zijn.
    Het “nemen” van de pers bijvoorbeeld.
    Ook de duitse koopvaardi, waar ik werkte, kent een pers.
    Op een leuke voordruk van het Hamburger Abendblatt, werd al typend gedurend pakweg twee keer 30 minuten de pers genoteerd. Halverwege dit projectje kon je het A-4, tijdens de stilteperiode van 16.45 – 16.48 gmt, even omdraaien, en gelijk ook de 5 carbonvelletjes die ik er tussenin legde.
    Uiteraard was het typewerk niet altijd even duidelijk door het vele carbon, en soms ook door het slechte weer. .
    Zat er eens weer veel storing (QRM) op de lijn dan miste ik nogal eens wat letters, die naderhand na e.e.a. te hebben bestudeerd moesten worden aangevuld.

    Een problem was wel vaak dat de duitse taal het maken van erg lange woorden toelaat. Zo behandelde de pers nogal eens de kwalificatieronden voor het wk voetballen. In het duits: weltmeisterschaftsqualifikationsspiele.
    Als er dan bijvoorbeeld een quote werd genoteerd uit de mond van de directeur van het stadion waarin deze kwalificatieswedstrijd werd gespeeld, dan had je het als R/O beslist niet gemakkelijk. Zo’n man heet dan weltmeisterschaftsqualificationsspielstadiondirektor.. De duitse taal laat het ongebreideld verlengen van woorden gewoon toe
    De assistant van genoemde directeur laat zijn functie gewoon als 18e, 19e en 20e lettergreep aan het al zo lange word vastplakken.

    gr.

    Wieb Roffel
    ex-R/O Reederei Oldendorff

    • Hallo Wieb,
      Kan me voorstellen dat die lange Duitse woorden niet lekker zijn on op Te nemen. Kan me een woord herrineren wat some in een tekst verstaanbare tsal werd gestopt; “Zeeeendeneieren” of “Mississippirivier”.
      Bedankt voor he reactie.
      73’s, Dick Bal

  3. Goedenmiddag,

    In verband met een onderzoek waar ik momenteel mee bezig ben inzake een in 29 augustus 1977 bij Terschelling neergestorte straaljager, kwam ik een artikel tegen in de Telegraaf van enkele dagen later waarin melding wordt gemaakt van een Wieringer visser die op 29 augustus 1977 via Scheveningen Radio verslag deed van de bergingswerkzaamheden ter plaatse.
    Ik vroeg me af of die informatie op enige manier nog opvraagbaar is, of iets bekend is over de visser die toen verslag heeft gedaan.

    Elke snipper informatie zou bijzonder welkom zijn.

    Bij voorbaat dank,

    Jurriaan Maessen

    • Jurriaan,
      Berichten uitgewisseld via Scheveningen Radio vallen onder de geheimhoudingsplicht, en zullen dus niet openbaar worden gemaakt (mochten deze nog ergens gerigstreerd staan). Meer kans heb je als een van de (openbare of particuliere) hulpdiensten assistentie hebben verleend zoals de kustwacht en/of de KNRM. Maar ik zou niet weten hoe je daar gegevens kunt opvragen.
      Succes, / Dick Bal

    • Probeer het wrakkenmuseum bij Formerum op Terschelling eens. Gert Lont

  4. Ik denk niet dat je hier ooit achter komt omdat na de sluiting van PCH de dossiers voor zover die nog voorhanden waren inmiddels wel zullen zijn vernietigd.
    Van sept 1969 tot en met 1987 was ik Chef Seinzaal op PCH, daarna werd ik belast met de voorbereidingen tbv een algehele reorganisatie.
    Kwam zelf op het Kuststation in mei 1954 na een vaartijd van 7 jaar bij RH.
    Vr. gr.

    Frans de Vries
    IJmuiden

    • Hallo Frans, bedankt voor je reactie. = m. vr. groeten, Dick Bal / São Paulo

  5. Ja, ook nog eens op PCH gewerkt, 1986-1987 na bijna 13 jaar als R/O bij Radio-Holland te hebben gewerkt. Net als PCH zijn inmiddels ook al “mijn” schepen verdwenen, op 1 na, s.s. Rotterdam/PJSU. Het waren mooie tijden. Of er ooit nog weer eens een reunie komt van RH of PCH…..? Groet, Tekke de Vries, RH239


Plaats een reactie